TRASA ZIELONA: TRASA ZWIEDZANIA BASTIONÓW

1.1. Początek trasy. Wejście z dziedzińca głównego po lewej stronie schodami do góry.
1.2. Wyjście na bastiony. Pałac otaczają fortyfikacje w postaci wału ziemnego, umocnionego murem kamiennym, usypanego na planie pięcioboku, z pięcioma bastionami w narożnikach. Bastiony stanowiły miejsce dla obrońców i do ustawiania dział. Ich kształt, wielkość i usytuowanie umożliwiały prowadzenie skutecznego ostrzału we wszystkich kierunkach. Symboliczne nazwy bastionów zachowały się na najstarszym planie Krzyżtoporu.
1.3. Bastion „Szary mnich”. Na wprost widać następny bastion „Korona”. Z bastionu „Korona” widać:POZOSTAŁOŚCI OGRODÓW włoskich, które zajmowały powierzchnię ok. 1,7 ha. Do dziś zachowały się ruiny altany ogrodowej, murki i dwie kamienne sadzawki, w kształcie eliptycznym i czterolistnym. Odtworzono niektóre alejki, prezentujące pierwotny podział kwater. MOGIŁĘ w cieniu dwóch drzew, upamiętniającą 19 Polaków z Ostrowca Świętokrzyskiego, rozstrzelanych w tym miejscu przez Niemców w 1944 roku w odwecie za ostrzelanie przez partyzantów samochodu okupacyjnego starosty opatowskiego. W wyniku ostrzału zginęła ciężarna żona starosty.
1.4. Bastion „Wysoki rondel” lub „Wielki barbakan” i wieża ośmioboczna.
1.5. Bastion „Oto dla Ciebie”.
1.6. Do wyjścia. Bastion „Smok”. Ta część fortyfikacji po przeprowadzeniu szczegółowych badań została zaadaptowana na potrzeby wybudowania sali muzealnej i mniejszej sali multimedialnej. Wewnątrz znajdują się również duży hol i toalety, dostępne z dziedzińca głównego po prawej stronie. Obok bastionu „Smok” znajduje się zejście na dół na dziedziniec.

TRASA GRANATOWA I NIEBIESKA: TRASA ZWIEDZANIA OFICYNY I PAŁACU

2.1. Początek trasy. Wejście z dziedzińca głównego po lewej stronie.
2.2. Wyjście na piętro schodami.
2.3. Na piętrze w budynku bocznym, gospodarczym mieściły się prawdopodobnie pokoje gościnne i dla służby. Wnętrze było pierwotnie podzielone ściankami działowymi na pokoje przechodnie w układzie amfiladowym. W murze od strony dziedzińca zachowały się piece, kominek i kanały grzewcze.
2.4. Wieża ośmioboczna. W górnych kondygnacjach w wieży znajdowały się gabinety Ossolińskich z biblioteką, a pomiędzy nimi w stropie – wg licznych przekazów – legendarne szklane akwarium z egzotycznymi rybami.
2.5. Sala balowa i jadalna. Były najbardziej reprezentacyjnymi pomieszczenia w pałacu, tu odbywały się uczty i bale. Sala balowa mieściła się prawdopodobnie nad salą jadalną (widoczny jest poziom, na którym znajdował się strop) i zajmowała dwie górne kondygnacje. Dalej przechodzi się aluminiową kładką i kręconymi schodami na dół na poziom parteru.
2.6. W tym miejscu znajdowała się kuchnia z aneksem i kredens, czyli pomieszczenie, w którym trzymano zastawy stołowe. Widać zachowany oryginalny piec i komin piecowy.
2.7. Dziedziniec gospodarczy, kuchenny.
2.8. Wyjście z dziedzińca gospodarczego bramą z kamiennymi odbojnicami, umożliwiającą dowóz towarów.
2.9. Wejście bramą do sieni przejazdowej wokół dziedzińca eliptycznego. DZIEDZINIEC ELIPTYCZNY znajduje się w środku części pałacowej i wyróżnia się bogatą dekoracją fasady: boniowaniem tynku, niszami prostokątnymi oraz w kształcie okrągłym i czterolistnym, w których pierwotnie umieszczone były wizerunki przedstawicieli rodzin magnackich, spokrewnionych z Ossolińskimi, a poniżej podpisy. Dominującym elementem zdobniczym jest motyw łuku triumfalnego. Patrząc w górę widać zarys najwyższej kondygnacji, przypominający dziurkę od klucza.
2.10. Przejście z sieni do pomieszczeń z rekonstruowanymi półokrągłymi sklepieniami, a następnie na parter budynku bocznego, gdzie znajdowały się pomieszczenia o przeznaczeniu gospodarczym. W połowie sali znajduje się platforma, z której można oglądać wyeksponowany fragment oryginalnej posadzki ceglanej.

TRASA BŁĘKITNA: TRASA ZWIEDZANIA ŹRÓDŁA I OGRODÓW

3.1. Początek trasy. Zejście z poziomu parteru za dziedzińcem eliptycznym korytarzem na dół do wieży ośmiobocznej.
3.2. Do ogrodów. Obecnie wyjście do ogrodów jest zagrodzone kratą. Można do nich dojść po wyjściu z zamku za ogrodzeniem.
3.3. Bastion „Wysoki rondel”. Ogrody zamkowe (patrz: 1.3.).
3.4. Do zamku. Wejście bramą w murze obronnym.
3.5. Do wyjścia. Wyjście korytarzem na górę na dziedziniec eliptyczny.

TRASA ŻÓŁTA: TRASA ZWIEDZANIA PIWNIC.

4.1. Początek trasy. Zejście z dziedzińca głównego po lewej stronie schodami na dół.
4.2. Piwnice oficyny – stajnie. Na poziomie piwnic w budynkach bocznych znajdowały się stajnie, które mogły pomieścić przynajmniej 100 koni. Konie jadły z marmurowych żłobów, a w niszach naprzeciwko okien piwnicznych umieszczone były lustra, które doświetlały wnętrza, odbijając światło.
4.3. Po prawej stronie znajduje się wyjście wąskimi schodkami na dziedziniec gospodarczy.
4.4. Z dziedzińca gospodarczego widać kaplicę zamkową (część pałacu z zachowanymi tynkami), która przypomina, że fundator był gorliwym katolikiem.
4.5. Ponowne zejście do piwnic.
4.6. Przejście do pomieszczeń gospodarczych ze zrekonstruowanymi sklepieniami z czerwonej cegły, które mogły pełnić funkcję magazynów.
4.7. Przejście do piwnic pod galeriami wokół dziedzińca eliptycznego. Podłożem jest skała, na której posadowiono mury rezydencji.
4.8. Przejście tunelem pod wieżę ośmioboczną i do źródła.
4.9. Cysterna i źródło. Za wieżą ośmioboczną znajduje się cysterna, a w jej przyziemiu źródło, które stanowiło niezależne ujęcie, zaopatrujące zamek w wodę. Ma ona ponoć doskonały smak i lecznicze właściwości. Do cysterny można zajrzeć przez metalową kratę.
4.10. Przejście tunelem do góry prowadzi obok wyjścia do ogrodów, które obecnie jest zagrodzone kratą.
4.11. Do wyjścia. Wychodząc na górę długim korytarzem można zaobserwować symetrię budowli. Trasa kończy się wyjściem na dziedziniec eliptyczny.

TRASA CZERWONA: TRASA ZWIEDZANIA PIWNIC DLA ODWAŻNYCH.

UWAGA !!! TRASĘ NALEŻY DOŚWIETLIĆ ŚWIATŁEM  LATARKI

5.1. Początek trasy: „trasa z utrudnieniami – niski strop”. Trasa łączy dwa odcinki trasy żółtej na poziomie piwnic. Ze względu na jej słabe oświetlenie należy zabrać ze sobą latarkę.
5.2. Przejście pod niskim stropem.
5.3. Dalej trasą pomarańczową.